NARODNI MUZEJ
U BELOJ CRKVI
Jedinica Narodne biblioteke
Uloga muzeja je da prikaže istoriju i kulturu grada u kome se nalazi, ali i sačuva od zaborava ideje i misli ljudi koji koračaju ustanovom.
Muzej u Beloj Crkvi se smatra najstarijom muzejskom institucijom na teritoriji Vojvodine. Osnovan je 1877. godine, a danas se nalazi u sastavu Narodne biblioteke u Beloj Crkvi kao organizaciona jedinica. Muzej baštini oko 2000 kulturnih dobara, kao i znatan broj predmeta koji se vode kao studijski materijal. Nakon višegodišnjih radova na adaptaciji objekta (2008 - i dalje), aprila 2022. godine je za posetioce otvorena stalna muzejska postavka. Postavka je izmenjena u odnosu na raniju i obuhvata prikaz istorijskog okvira grada Bele Crkve od neolita do Drugog svetskog rata, sa posebnim akcentom na istoriju muzeja kao institucije. Osim stalne postavke, za posetioce je realizovano više izložbi savremene umetnosti u saradnji sa autorima u galerijskom prostoru muzeja (Ljubodrag Janković Jale, Marko Lađušić, Velimir Vukićević, Tamara Dragan, kao i izložba skulptura savremenih japanksih autora). Godina je započeta sa izložbom "Bela mati" na kojoj su bili izloženi predmeti vezani za rusku emigaciju iz muzejskih zbirki. Na polju izdavaštva, objavljene su tri publikacije u domenu istorije grada. Formirana je zbirka knjiga. Izrađen je projekat arhitekture postojećeg stanja objekta u cilju zaštite spomenika kulture. Akvizirani su predemeti za zbirke putem otkupa kod Ministarstva kulture i brojnim poklonima. Ostvareni su kontakti sa umetnicima, kolegama i potencijalnim saradnicima u Srbiji i šire. Celokupnim delovanjem muzeja u 2022. godini, a naročito otvaranjem stalne postavke, na lokalnu zajednicu je ostavljen pozitivan utisak. Sprovedene akcije poput "novi muzej za belocrkvane" (tokom 2022.nije se naplaćivao ulaz belocrkvanima), kampanja privlačenja turista u muzej, učešće u manifestacijama, doprineli su da lokalna sredina prepozna napore ustanove, ali i shvati muzej kao bitan činilac u očuvanju identiteta zajednice.
Tokom 2022. godine, muzej je u sardanji sa Jedinicom lokalne samouprave radio na definisanju brenda grada Bele Crkve, i formiranju vizuelnog kulturnog identiteta koji bi bio predočen na konkursu "Gradovi u fokusu". Za jedinstveni brend grada izdefinisan je kibic-fenster prozor sačuvan na fasadama velikog broja objekata. U saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture u Pančevu, ovaj jedinstveni fenomen je izdefinisan i u kontekstu nepokretnog kulturnog nasleđa i dat predlog zaštite. Tokom letnjih meseci u okviru turističke ponude grada formiran je "Info punkt" turističke organizacije u objektu muzeja, kako bi se sam muzej našao na mapi ponude lokalne Turističke organizacije. Punkt je organizovan tako da je zaposleni iz TO dežurao u muzeju i upućivao posetioce na druge specifičnosti grada u okviru opšte turističke ponude. Marketinški rad muzeja je tokom letnjih meseci bio usmeren na turističke lokacije u gradu kako bi se u muzej privukli turisti koji su u Belu Crkvu došli na rekreativni odmor (ovi turistu su resurs potencijalnih posetilaca muzeja). Kampanja je vršena putem oglašavanja na društvenim mrežama, postavljanja plakata na turistički atraktivnim lokacijama, kao i kroz rad Turističke organizacije. Formirana je zbirka knjiga koju čine retke zavičajne knjige, a preuzete iz muzejske biblioteke. Izdovijeno je oko 50 knjiga za koje su izrađena rešenja o svojstvu kulturnog dobra i iste obrađene u okviru novoformirane zbirke. Sredstvima Pokrajinskog sekretarijata za kulturu izrađen je Projekat arhitekture postojećeg stanja objekta muzeja. Kako je sam objekat kategorisani spomenik kulture, izradom i dopunom dokumentacije o objektu stvoreni su uslovi bolje zaštite.
Koju muzejsku aktivnost biste istakli iz Vaše prijave i zašto?
Aktivnost koja se naročito ističe u radu muzeja tokom 2022. godine je otvaranje stalne muzejske postavke. Kako je rad na stalnoj postavci višegodišnji proces koji podrazumeva uključivanje predmeta iz gotovo svih muzejskih zbirki i samu selekciju materijala, stvaranje istorijskog konteksta i predočavanje kompleksne slike grada Bele Crkve predstavlja najveći postignut rezultat. Stalna postavka je sama po sebi lice ustanove za posetioce, ali je i reprezent sredine i grada u kome se nalazi, čime je odgovornost daleko veća.
Zašto je vaš muzej specifičan u odnosu na druge?
Muzej u Beloj Crkvi koji je osnovan 1877. godine, smatra se najstarijom muzejskom institucijom na prostoru današnje Vojvodine. Muzej je jedinstven ne samo po starini, već i po specifičnim predmetima koje baštini, a koji se odnose na fenomene iz istorije grada poput materijala o Banatskoj vojnoj granici, prisustvu ruske emigracije. Muzej u Beloj Crkvi u kontekstu opšte ideje decentralizacije kulture teži da pre svega profesionalim i kvalitetnim radom doprinese lokalnoj zajednici istovremeno prateći dešavanja u većim centrima.
Kako vam se čini konkurencija ove godine za ICOM Srbija Nagradu?
Decentralizacija kulture, jednaka stručnost i profesionalizam u radu ustanova kulture su ne samo težnje, već i u više navrata dokazani momenti da ustanove sa realtivno malim fondovima, kapacitetima i kolekciijama, mogu na jednako profesionalnom nivou zadovoljiti potrebe sredine u kojoj se nalaze. Muzej u Beloj Crkvi je ustanova koja svet ne posmatra konkurentno, već se trudi da u skladu sa mogućnostima realizuje ideje na dobrobit očuvanja baštine koja mu je poverena, kao i lokalne zajednice, posetilaca.
Intervju: Katarina Majski
Stalna muzejska postavka se prostire na spratnom delu objekta, na površini od oko 200m2. Nakon višegodišnjih radova na adaptaciji, 8. aprila 2022. godine je za posetioce postavku otvorila predsednica opštine Bela Crkva, gospođa Violeta Simić. Postavka je izmenjena u odnosu na raniju i obuhvata prikaz istorijskog okvira grada Bele Crkve od neolita do Drugog svetskog rata, sa posebnim akcentom na istoriju muzeja kao institucije (autor postavke je Igor Vokoun, istoričar umetnosti - viši kustos, direktor). Postavka je otvorena u prisustvu učenika osnovnih i srednjih škola sa idejom simboličnog ukazivanja na nasleđe kao baze znanja za buduće generacije. Postavka je osmišljena tako da u interakciji sa sajtom muzeja prikaže ključne fenomene koji se odnose na Belu Crkvu (arheološko nasleđe sačuvano u zbirci, istoriju institucije, period Banatske vojne granice, kao i boravak ruske emigracije).
https://infobc.rs/nova-stalna-postavka-muzeja-u-beloj-crkvi-video/
https://infobc.rs/muzej-u-beloj-crkvi-istorija-i-kultura-secanja/
https://muzejbc.org.rs/vodic.php
https://www.alo.rs/vesti/drustvo/641509/najstariji-muzej-u-vojvodini/vest
https://evrsac.rs/nova-stalna-postavka-muzeja-u-beloj-crkvi/
Izložba "Bela mati" je realizovana povodom 100 godina od dolaska ruske emigracije u Belu Crkvu. Na izložbi su prikazani predmeti koji se odnose na rusku emigraciju, a baštine u muzejskim zbirkama. Cilj izložbeje pre svega bio da se lokalnoj i široj javnosti skrene pažnja na ovaj nzačajan segment u istoriji grada, kao predstavi deo bogatog nasleđa koje se baštiniu muzejskim zbirkama. Autor izložbe je Igor Vokoun, istoričar umetnosti (viši kustos i direktor). Na otvaranju su govorili Igor Vokoun autor izložbe i direktor ustanove u svojstvu domaćina, predsednica opštine Bela Crkva, gospođa Violeta Simić, a izložbu je otvorio Ambasador Ruskefederacije u Republici Srbiji, gospodin Aleksandar Bocan-Harčenko. Izložba je za posetioce bila otvorenaod 15.12.2021. do 11.2.2022. godine.Logo Biblioteke
https://infobc.rs/izlozba-bela-mati-cuva-kulturu-secanja-na-rusku-emigraciju-u-beloj-crkvi-video/
http://travelblog.rs/destinacije/evropa/srbija/tamo-daleko-od-tihog-dona/
https://evrsac.rs/izlozba-bela-mati-secanje-na-rusku-emigraciju-u-beloj-crkvi/
https://vojvodinauzivo.rs/izlozba-bela-mati-secanje-na-rusku-emigraciju-u-beloj-crkvi/
U saradnji sa prof. Ljubodragom Jankovićem Jaletom i Modernom galerijom Valjevo, u izložbenom prostoru muzeja održana je izložba crteža "Mitopoetika" autora Ljubodraga Jankovića Jaleta u periodu od 15.3.2022. do 29.4.2022. godine. Tekst kataloga - Igor Vokoun, istoričar umetnosti (viši kustos, direktor). Izložba prikazuje crtački opus autora od ranih 60ih godina do 2010. godine. Izložbu je otvorio Marko Lađušić, redovni profesor na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu.
https://infobc.rs/jaletova-mitopoetika-nasla-put-do-belocrkvanske-publike-video/
https://evrsac.rs/muzej-u-beloj-crkvi-otvaranje-izlozbe-mitopoetika-ljubodraga-jankovica-jaleta/
Izložba reljefa "The stories we tell" autorke Tamare Dragan realizovana je u galerijskom prostoru muzeja u periodu od 14.5.2022. do 30.6.2022. godine. Na izložbi je prikazan noviji ciklus radova umetnice - reljefi u metalu. Tamara Dragan se u svom stvaralaštvu bavi pitanjem prostora skulpture, prostorom unutar same skulpture i njenog staništa. Ovo je druga izložba autorke realizovana u Muzeju u Beloj Crkvi. Tekst kataloga, Igor Vokoun - istoričar umetnosti (viši kustos, direktor).
https://www.youtube.com/watch?v=wf4yP6VkP8M
https://pancevoinfo.rs/article/4923/otvorena-izlozba-radova-tamare-dragan-u-beloj-crkvi
U saradnji sa Vajarskom kolonijom Jasenovo i Udruženjem građana "Hanami" iz Vršca u periodu od 7.7.2022. do 31.7.2022. realizovana je izložba "Voice of Japan". Na izložbi su prikazane skulpture nastale na Vajarskoj koloniji Jasenovo, a rad su savremenih umetnika iz Japana. Autor izložbe i teksta kataloga je Igor Vokoun, istoričar umetnosti (viši kustos, direktor). Na otvaranju je govorila predsednica opštine Bela Crkva, gospođa Violeta Simić, autor izložbe Igor Vokoun u svojstvu domaćina, a izložbu je otvorio savetnik ambasadora Japana u Republici Srbiji, gospodin Tecuja Cubota. Katalog je objavljen e elektronskom izdanju na sajtu muzeja.
https://muzejbc.org.rs/izdavastvo/KATALOG.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=-PMQRMvBcE4
https://www.yu.emb-japan.go.jp/srpski_verzija/newsletter/2022/glas_ambasade_japana_jul_2022.pdf
https://evrsac.rs/izlozba-voice-of-japan-otvorena-u-muzeju-u-beloj-crkvi/
U saradnji sa umetnikom, realizovana je izložba slika "Šuma bara livada" autora Marka Lađušića, redovnog profesorana na Fakulptetu primenjenih umetnosti u Beogradu, u periodu od 5.8.2022. do 16.9.2022. godine. Na izložbi su prikazani noviji radovi iz istoimenog ciklusa slika. Tekst kataloga Igor Vokoun, istoričar umetnosti (viši kustos i direktor).
https://www.youtube.com/watch?v=patsUav34Z8
https://evrsac.rs/muzej-u-beloj-crkvi-bogatiji-za-dva-dela-savremene-umetnosti/
http://www.artmagazin.info/index.php?option=com_content&task=view&id=5526&Itemid=325
U saradnji sa prof. Velimirom Vukićevićem u galerijskom prostoru muzeja je realizovana izložba "Pogled iz svemirskog broda" autora Velimira Vukićevića. Na izložbi su izložene skulpture izvedene u porcelanu sa završnim slojem oslikavanja, a tematski prikazuju oblake kao formu česte inspiracije ovog umetnika. Izložba je za posetioce bila otvorena od 29.9.2022. do 30.11.2022. godine. Zbog interesovanja publike, ali i pripreme naredne izložbe, trajanje je produženo do 15.1.2023. godine. Autor teksta kataloga je Igor Vokoun, istoričar umetnosti (viši kustos i direktor). Izložbu je otvorila Ljubica Knežević, vanredni profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu.
https://infobc.rs/izlozba-velimira-vukicevica-otvorena-u-muzeju-u-beloj-crkvi/
U saradnji sa zavičajnim umetnikom Slobodanom Čolićem, koji dugi niz godina živi i stvara u Odensu (Danska) u 2021. godini objavljena je monografija "Slobodan Слободан". Autor knjige je Igor Vokoun, istoričar umetnosti (viši kustos i direktor). Avgusta, 2022. godine monografija je promovisana u muzeju uz razgovor sa umetnikom, dok je retrospektivna izložba radova priređena novembra u galeriji Fillosophen u Odensu. Muzej u Beloj Crkvi baštini veći broj radova ovog umetnika, a sam autor je i inicijator i finansijer formiranja grafičkog ateljea u objektu muzeja. Atelje je osmišljen kao izolovani prostor u kome umetnici mogu da stvaraju tokom svog boravka u Beloj Crkvi.
https://infobc.rs/u-odensu-otvorena-izlozba-belocrkvanina-slobodana-colica/
https://infobc.rs/promocija-monografije-o-umetniku-slobodanu-colicu/
Izdavaštvo muzeja je direktno vezano za izdavaštvo Narodne biblioteke. U 2022. godini, osim kataloga izložbi, uz podršku Ministarstva kulture publikovana je knjiga "Putovanje kroz prošlost - Vodič kroz stalu postavku muzeja u Beloj Crkvi" autora Igora Vokouna. Iz budžeta ustanove, objavljena su izdanja: "300 godina Rimokatoličke župe u Beloj Crkvi" autora lokalnog hroničara Živana Ištvanića i "Leksikon znamenitih belocrkvana" od istog autora. Krajem godine, objavljen je godišnjak ustanove "Čitanica br. 15".
Akviziranje predmeta za muzejske zbirke predstavlja zanačajan segment u radu muzeja. Tokom 2022. godine akcenat u akviziranju je stavljen na nabavku dela savremene umetnosti. Tako je otkupom Ministartva kulture pribavljena skulptorlana instalacija"Svet izvan slike" autora Radoša Antonijevića, kao i crtež "Kiša" autora Nikole Velickog. Na poklon od autora nakon održane izložbe, muzej je dobio dva crteža Ljubodraga Jankovića Jaleta i skulpturu Velimira Vukićevića. Avgusta 2022. godine od naslednika je zaprimljen deo zaostavštine grafičara Aleksandra Jovanovića iz Beograda. Likovna zbirka je obogaćena i pojedinačnim poklonima. Osim umetničkog materijala za muzej su na poklon dobijeni i raznovrsni predmeti od značaja za lokalnu sredinu (etnološki: pegla, ćilim, zlatna kapa, različiti alati; istrijski: fotografije, razglednice; ali i električne orgulje, nekoliko radio aparata...).
https://infobc.rs/dve-nove-akvizicije-muzeja-u-beloj-crkvi/
https://pancevoinfo.rs/article/11033/bela-crkva-nove-akvizicije-u-muzeju