IZLOŽBU „Život – San – Smrt. Evropski okviri srpskog simbolizmaˮ je realizovala Galerija Matice srpske u saradnji sa Narodnim muzejem u Beogradu. Osnovna tematska opredeljenja simbolizma su ilustrovana kroz devet tematskih celina: Život i Smrt – Eros i Tanatos, Tajni svet snova, Preispitivanje sopstva – Memento mori, U potrazi za mitom, Individualna religija i nova spiritualnost, Panteistička vizija sveta, Fatalna žena, Nacionalna mitologija i Univerzalno stradanje. Nakon pozdravnih reči direktorki muzeja, Tijane P. Bugarski i Bojane B. Brešković, izložbu je zvanično otvorila potpredsednica Vlade R Srbije i ministar kulture i informisanja Maja Gojković, u prisustvu velikog broja zvanica: predstavnika Ministarstva kulture i informisanja, Matice srpske, Grada Novog Sada, crkvenih velikodostojnika, direktora muzejskih ustanova, partnera i pokrovitelja izložbe, kolega i prijatelja (5.11), o čemu je napravljen video zapis. Realizaciju izložbe omogućilo je Ministarstvo kulture i informisanja, uz podršku Austrijskog kulturnog foruma, DDOR osiguranja i UNIQA osiguranja, i velikog broja medijskih partnera.
https://www.youtube.com/watch?v=P0L2amEDDT8&t=8s
Izložbu prati srpsko-engleski KATALOG Život – San – Smrt. Evropski okviri srpskog simbolizma / Life – Dream – Death. The European Framework of Serbian Symbolism, obima 221 stranice, koji sadrži: Uvodnu reč potpredsednice Vlade R Srbije i ministarke kulture i informisanja Maje Gojković, Reč unapred direktorki muzeja Bojane B. Brešković i Tijane P. Bugarski, raspravne tekstove autora Igora Borozana i Snežane Mišić, Biografije umetnika, Katalog radova sa reprodukcijama eksponata i kataloškim podacima, Spisak odabrane literature. Recenzenti kataloga su: prof. dr Simona Čupić i prof. dr Jasna Kujundžić Jovanov. U tekstu Stvaralačka prerada evropskog simbolizma. Srpski simbolisti i njihovi preobražaji Igor Borozan objašnjava opšta pitanja vezana za pojam „srpskog simbolizmaˮ i njegova ishodišta, dok u tekstu Između dva sveta, čulnog i duhovnog: Tematski okviri srpskog simbolizma Snežana Mišić detaljno obrađuje tematske preokupacije umetnika, jasno argumentujući zašto se kroz teme srpskih simbolista mogu uočiti lokalne osobenosti onoga što prepoznajemo kao „srpskiˮ simbolizam.
ZBORNIK RADOVA na srpskom i engleskom jeziku je objavljen u saizdavaštvu GMS i Instituta za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu. Čine ga radovi devet stručnjaka iz oblasti istorije umetnosti, vizuelne kulture i književnosti: Igor Borozan, Između globalnog (evropskog) i lokalnog (srpskog) simbolizma; Jasna Jovanov, Mit, utopija i univerzalni humanizam u slikarstvu srpskog simbolizma; Davor Džalto, Otelovljenje (simbolističke) moderne. Od lutajućih i strasnih tela do odrubljenih glava; Isidora Savić, Predstava žene u slikarstvu srpskog simbolizma; Jovana Nikolić, Mitološke teme u srpskom simbolizmu. Motiv kentaura u stvaralaštvu Stevana Aleksića; Olga Žakić, Simbolistička skulptura u srpskoj umetnosti; Nikola Šuica, Animizam novog doba. Simbolika podignute ruke u slikarstvu Leona Koena; Vesna Elez, Pesničke slike Vojislava Ilića i Milanka Todić, Fotografija mora biti lepa. Ideologija simbolizma i mehanička slika. Recenzentkinje: prof. dr Michelle Facos (Indiana University-Bloomington), prof. dr Simona Čupić (Filozofski fakultet, Beograd) i dr Irena Kraševac, naučna savetnica (Institut za povijest umjetnosti, Zagreb).
Osmišljen je izuzetno sadržajan i kvalitetan PRATEĆI PROGRAM IZLOŽBE koji je, uprkos nepovoljnoj epidemiološkoj situaciji i određenim restriktivnim merama, uspešno realizovan: svakodnevna kustoska tumačenja, predavanja stručnjaka iz oblasti istorije umetnosti, vizuelne kulture, književnosti, filozofije, psihologije, muzike i savremene umetnosti, Konzervatorske priče (Leon Koen, Pejzaž sa labudovima, Gabrijel fon Maks, Hristov lik na Veronikinom ubrusu i Mirko Rački, Kosovka devojka), Čajanka u 5. Simbolično, edukativni programi i kreativne radionice za decu i za mlade, Porodični vodič, film o izložbi, serija suvenira sa motivima izloženih umetničkih dela i dr. Održano je 20 stručnih predavanja i autorskih tumačenja, 3 Konzervatorske priče, preko 200 kustoskih vođenja, 12 Čajanki u 5. Simbolično, 15 radionica za mlade i 20 kreativnih radionica za decu. Izložbu je tokom 88 dana trajanja videlo preko 12.500 posetilaca, a u Knjizi utisaka je zabeleženo preko 170 impresija.
U okviru pratećeg programa izložbe "Život - San - Smrt" Galerija Matice srpske je u saradnji sa kompanijom „Macval Teaˮ d.o.o. organizovala čajanke pod nazivom ČAJ U 5. SIMBOLIČNO. Svake srede u 17.00 sati posetioci su bili u prilici da u svečanom salonu Galerije uz priču kustosa o umetnosti simbolizma uživaju u degustaciji različitih čajnih mešavina koje su, inspirisane izloženim umetničkim delima, posebno pripremljene. Tako su čajevi Ljubav, San, Tajna, Femme Fatale i Kentaur sa sobom poneli doživljaje slika Ostrvo ljubavi Nadežde Petrović, Proleće Leona Koena, Parsifal Paje Jovanovića, Dah dubrovačkog proleća Marka Murata i Umorni kentaur Gistava Moroa. Nakon uvodne priče o simbolizmu i uživanja u „simboličnimˮ čajevima, posetioci su svoj doživljaj upotpunili obilaskom izložbe otkrivajući tajne umetnosti simbolizma. Takođe, dve čajanke su bile posvećene ruskom simbolizmu u likovnoj umetnosti, književnosti i arhitekturi, koje su realizovane u saradnji sa Ruskinjom Marijom Stoborod Šibanovom, saradnicom i prijateljicom Galerije.
Za izložbu su posebno osmišljeni EDUKATIVNI PROGRAMI I KREATIVNE RADIONICE ZA DECU I MLADE. U ciklusu kreativnih radionica za decu "Umetnički simboli i njihovi stvaraoci" mališani od 5 do 10 godina, njih preko 100, su se putem igre, posmatranja umetničkih dela i kreativnog rada upoznali sa simbolima, njihovim značenjem i umetnicima. Za porodične posete je kreiran Vodič "Simbolizam za velike i male" (preko 500 vodiča) koji sadrži mnoštvo zadataka čija rešenja otkrivaju razne priče o simbolizmu. Organizovani su i programi za učenike viših razreda osnovne škole kroz posebno koncipirana vođenja "Mitovi i legende" u kojima je preko 200 učenika istraživalo ključne motive simbolizma i upoznalo se sa njegovom kompleksnošću, kao i radionice za srednjoškolce i studente "Zagonetnost naših snova" zasnovane na HearMe metodologiji slaganja modela od Lego kocki, u kojima je preko 150 učesnika otkrilo na koje načine možemo protumačiti snove povezujući ih sa motivima koje su prikazivali simbolisti.
Povodom izložbe „Život – San – Smrt. Evropski okviri srpskog simbolizmaˮ kreirana je i izrađena POSEBNA SERIJA SUVENIRA sa motivima izloženih umetničkih dela Nadežde Petrović, Leona Koena, Marka Murata, Paje Jovanovića, Gistava Moroa, Đorđa Krstića i drugih umetnika. Pored uobičajenih suvenira kao što su šolje, torbe, grafitne i hemijske olovke, bedževi, blokovi, neseseri, ogledalca, obeleživači za knjige, posetioci su u Muzejskoj prodavnici Galerije Matice srpske mogli pronaći i specijalne „simboličneˮ suvenire poput čajeva (u saradnji sa „Macval Teaˮ d.o.o) Ljubav, San, Tajna, Femme Fatale i Kentaur, seta za vino inspirisanog slikom Autoportret u kafani Stevana Aleksića, svilenih rokovnika i marama, leptir mašni, futrola za naočare (u saradnji sa Studiom Maruška), sredstva za dezinfekciju ruku i dr.
Povodom izložbe „Život – San – Smrt. Evropski okviri srpskog simbolizmaˮ kreirana je i izrađena POSEBNA SERIJA SUVENIRA sa motivima izloženih umetničkih dela Nadežde Petrović, Leona Koena, Marka Murata, Paje Jovanovića, Gistava Moroa, Đorđa Krstića i drugih umetnika. Pored uobičajenih suvenira kao što su šolje, torbe, grafitne i hemijske olovke, bedževi, blokovi, neseseri, ogledalca, obeleživači za knjige, posetioci su u Muzejskoj prodavnici Galerije Matice srpske mogli pronaći i specijalne „simboličneˮ suvenire poput čajeva (u saradnji sa „Macval Teaˮ d.o.o) Ljubav, San, Tajna, Femme Fatale i Kentaur, seta za vino inspirisanog slikom Autoportret u kafani Stevana Aleksića, svilenih rokovnika i marama, leptir mašni, futrola za naočare (u saradnji sa Studiom Maruška), sredstva za dezinfekciju ruku i dr.
https://www.youtube.com/watch?v=gYAYcw6Uv48
https://www.youtube.com/watch?v=qTeJqU0yZNI&ab_channel=GalerijaMaticesrpske
U želji da pružimo mogućnost što široj javnosti, kako u zemlji, tako, pre svega, i onoj u inostranstvu, da vidi i „prošeta“ izložbom, imajući istovremeno na umu i nepovoljnu epidemiološku situaciju i određene restriktivne mere, izradili smo, uz podršku UNIQA osiguranja, VIRTUELNU PREZENTACIJU IZLOŽBE. Kako bismo izložbu što realnije prikazali svi eksponati i kompletan izložbeni prostor su fotografisani u visokoj rezoluciji u 360 stepeni, a za svako umetničko delo su napravljeni popup prozori sa osnovnim kataloškim podacima, kao i za sve tekstualne legende, sve to i na srpskom i na engleskom jeziku. Virtuelna prezentacija izložbe je postavljena na veb sajt Galerije i na taj način su svi zainteresovani posetioci bili u mogućnosti da iz udobnosti svoga doma u bilo koje vreme „prošetaju” izložbom i detaljno pogledaju svako izloženo delo.
https://www.galerijamaticesrpske.rs/events/zivot-san-smrt-evropski-okviri-srpskog-simbolizma-2/
U povodu otvaranja izložbe u Galeriji je održana konferencija za medije na kojoj su projekat i izložbu predstavili dr Tijana P. Bugarski, upravnica Galerije i autori izložbe prof. dr Igor Borozan i dr Snežana Mišić (4.11). Takođe, u Galeriji je održana i konferencija za medije (18.11) kojom je promovisana saradnja sa UNIQA osiguranjem koje je pružilo podršku prilikom realizacije pozajmice umetničkih dela iz bečke Galerije Belvedere, o čemu su govorile dr Tijana P. Bugarski, upravnica Galerije, Sonja Marić, direktorka Brenda i komunikacija UNIQA osiguranja i dr Snežana Mišić, autorka izložbe. O izložbi i pratećim programima koji su redovno najavljivani putem sredstava javnog informisanja i na društvenim mrežama Galerije, snimljen je veliki broj priloga, kao i posebna emisija O dijalogu evropskih i srpskih simbolista u ovkiru serijala „Matica srpskaˮ RTV Vojvodine. Prema izveštajima Ninamedia agencije o izložbi je objavljeno 229 medijskih priloga: 55 štampana, 23 elektronskih i 151 internet priloga.
https://media.rtv.rs/sr_ci/matica/71468
https://nova.rs/kultura/izlozba-zivot-san-smrt-gms/
https://www.uniqa.rs/UNIQA/65/Mediji/680/Vrhunska-dela-becke-Galerije-Belvedere-prvi-put-u-Srbiji