ETNOGRAFSKI MUZEJ

​

Tokom više nego izazovne 2020. godine, Etnografski muzej je realizujući planirane aktivnosti, ostvario značajne rezultate u domenu izložbenih aktivnosti, istraživanja i dokumentovanja etnografskog kulturnog nasleđa, konzervatorske obrade predmeta, očuvanja nematerijalnog kulturnog nasleđa i izdavaštva.

Realizovane su studijske izložbe: „Svirale Etnografskog muzeja“, autora Miroslava Mitrovića, na kojoj je predstavljena kolekcija duvačkih instrumenata, i „Ornamentalna baština – dvopređne čarape Srbije“, autora Dušice Živković, nastala kao rezultat višegodišnjeg istraživačkog rada, na kojoj su, uz korišćenje digitalnih sadržaja, animiranih filmova, video-materijala i aplikacije, prikazane i veštine dvopređnog pletenja.

Izložbom „Pokloni i otkupi Etnografskog muzeja u Beogradu 2014–2019. lične istorije – zajedničko nasleđe“, autora Maše Peruničić i Ivana Maksimovića, dat je doprinos razumevanju društvene istorije, a izložbom u Manakovoj kući „Priča o Nini“ prikazan je rad muzejskog stručnjaka Nine Seferović.

Zlakusko lončarstvo upisano je na Uneskovu Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva zahvaljujući radu Centra za nematerijalno kulturno nasleđe pri Etnografskom muzeju. Stručni skup „Nematerijalno kulturno nasleđe između zajednica i eksperata“, organizovan je povodom obeležavanja 10 godina primene Uneskove Konvencije iz 2003. godine u Srbiji.

Kustosi Muzeja nastavili su istraživanje Zaplanja, okoline Svrljiga i srednjeg Pomoravlja.

Održan je XXIX međunarodni festival etnološkog filma, u onlajn formatu prikazano je 47 filmova.

Etnografski muzej je uspešno sproveo radove na sanaciji i konzervaciji fasade i modernizaciji dela izložbenog osvetljenja, te je na ovaj način zaštićena ne samo zgrada Muzeja već i kulturna dobra koja sakuplja, čuva i izlaže već 120 godina.

Značaj izložbi realizovanih u 2020. godini prepoznaje se u približavanju javnosti bogatog nasleđa iz zbirki Muzeja. Ostvarena je međuinstitucionalna saradnja izložbom „Ornamentalna baština – dvopređne čarape Srbije“, na kojoj je prikazan deo kolekcija iz zbirki Etnografskog muzeja i Zavičajnog muzeja Knjaževac. Na ovoj izložbi na nov način sagledani su etnografski predmeti, isticanjem bogatstva ornamenata i lepote narodne umetnosti. Dodatni doprinos ostvaren je korišćenjem digitalnih sadržaja, čime je unapređena komunikacija sa posetiocima u Muzeju i putem onlajn platformi. 

Otvorenost Muzeja za saradnju sa lokalnim zajednicama, vidljiva je na primeru pratećih programa izložbe „Svirale Etnografskog muzeja“, na kojima su predstavljene tradicionalne izvođačke umetnosti, uz učešće stvaralaca iz različitih delova Srbije. 

Kontinuiranim istraživačkim radom, i u složenim uslovima pandemije, potvrđen je značaj koji stručnjaci Muzeja posvećuju proučavanju kulturnog nasleđa. 

U oblasti očuvanja nematerijalnog kulturnog nasleđa najznačajniji rezultat je upis zlakuskog lončarstva na Uneskovu Reprezentativnu listu, kojim je rukovodio Centar za NKN. Stručnim skupom Centar je sagledao dosadašnji rad na očuvanju NKN-a. Praćenjem praktikovanja „živog“ nasleđa, doprineo je razmeni informacija na međunarodnom nivou o očuvanju NKN-a u uslovima pandemije i njihovom predstavljanju putem Uneskove platforme. 

Prilagođavajući se izmenjenim uslovima rada Muzej je u potpunosti ostvario planirane aktivnosti, čemu je doprinelo unapređenje informatičkog sistema, započeto 2018. Zahvaljujući tome, tokom 2020. stručnjacima Muzeja je obezbeđeno nesmetano obavljanje osnovne delatnosti pristupom bazama podataka i u uslovima rada izvan prostora Muzeja, a poboljšane su i mogućnosti prezentacije kulturnog nasleđa u izložbenom prostoru.